افغانستان طی چند دهه اخیر همواره درگیر جنگ های خارجی، نابسمانی و بی ثباتی های داخلی و دسترسی نداشتن با اب های ازاد بوده است. این مسئله تاثیر بسزایی در امار تجارت و صادرات این کشور گذاشته است به طوریکه میزان سرانه تولید ناخالص ملی در سال ۲۰۱۸، تنها ۲۲۲۵ میلیون دلار بود این میزان، کمترین رقم سرانه داخلی در جهان محسوب می شود.
با وجود این مسائل ممکن است تجارت با افغانستان برایتان غیر ممکن و یا چالشی بزرگ به نظر بیاید؛اما راه هایی برای برقراری روابط تجاری وجود دارد.
در ادامه به افغانستان خارج از هیاهو و نابسامانی ها، به عنوان یک کشور و شریک تجاری نگاهی می اندازیم. به دلیل قرابت زبان و خط، و البته فرهنگ، روابط تجاری ما با افغانستان، همواره حفظ شده است. در سال ۲۰۲۱ تولید ناخالص داخلی در این کشور حدود بیست و نیم میلیون دلار بود و پیشبینی میشد که تا ۲۰۲۲ این رقم افزایش یابد. اما به حکومت رسیدن طالبان، اقتصاد را نیز تحت تاثیر قرار داد و باعث شد بسیاری از کشورها در زمینه با این کشور دست نگه دارند. اقتصاد افغانستان با بحرانی بزرگ روبه رو شد و تمام تلاش های اخیر این کشور، به سرعت به عقب برگشتند. اما هنوز برای گزینه مناسبی برای صادرات کم‌هزینه صادرات کم هزینه در همسایگی ایران محسوب می شود. چرا که:
- افغانستان کشوری مصرف‌گرا نیست، اما به دلیل محدودیت های اقتصادی و تعطیلی کارخانه‌ها و مراکز تولیدی باعث شده که برای تامین نیازهایش به واردات روی بیاورد.
- در تمام زمینه اعم از مواد غذایی، ماشین‌آلات و سوخت ، ایران – حداقل در منطقه- حرف‌هایی برای گفتن دارد.ایران از واردکنندگان اصلی به این کشور است.
- دولت جدید افغانستان تمایل بیشتری به واردات از کشورهای منطقه را دارد.
- اعتماد مردم این کشور به نام‌های تجاری ایرانی، بنابراین بدیهی است که اکثر خرید هایشان از این برند ها باشد.
محصولات ایرانی در افغانستان به لحاظ کیفیت مرغوب، رعایت بهداشتی و نحوه بسته بندی مناسب کالا و درج تاریخ مصرف کالا، جایگاه خاص خود را دارند و افغانها به علت زندگی در ایران به کالاهای ایرانی آشنایی کامل داشته و ترجیح می دهند محصولات ایران ( خصوصاً مواد غذائی) را تهیه کنند. در ادامه برای آشنایی بیشتر در خصوص بسته بندی کالا صادراتی به بخش ” نکات مهم و کاربردی در زمینه بسته بندی کالا صادراتی ” سایت ، مراجعه کنید.
بازاریابی کالای ارسالی به افغانستان نیز از جمله نکات مهمی است که تجار ایرانی قبل از اقدام به صادرات باید به آن توجه نموده تا ضمن حفظ بازار از نوسانات قیمت و ضرر و زیان احتمالی جلوگیری به عمل آید.
مزایا و معایب صادرات به افغانستان
هرچند صادرات به افغانستان، به اندازه صادرات به کشورهای دیگر پرسود نیست، اما به خاطر همسایگی مسیر ساده‌تری دارد. در سال ۱۴۰۰، صادرات از ایران ۸٪ افزایش یافت و در بهار آن سال ۳۶۵ میلیون دلار کالا به افغانستان صادر شده است.
مزایای صادرات
- ایران مهمترین شریک تجاری و تامین کننده نیاز های ضروری و غیر ضروری افغانستان است.
- افغانستان از بزرگترین واردکننده های غلات است و این محصول، در ایران به صورت گسترده کشت می‌شود.
- برای ارتباط گیری با تجار افغانی نیازی به مترجم و واسطه نخواهید داشت؛ بنابراین نسبت به کشورهای غربی، این ارتباط تجاری اسان تر خواهد بود.
معایب صادرات
- عدم پایداری وضعیت سیاسی و اقتصادی و نابسامانی های داخلی در افغانستان.
- مرزهای افغانستان امنیت بالایی برخوردار نیستند و این احتمال وجود دارد که محصولات، سالم و کامل به مقصد نرسند (توجه داشته باشید این موضوع به نحوه تحویل بار بستگی دارد).
- مسئله تحریم.
